
Son illərdə dünya üzrə startap ekosistemləri sürətlə inkişaf edir. Yeni texnologiyalar, innovativ ideyalar və fərqli yanaşmalarla yaranan start-up company modelləri, sahibkarların beynəlxalq bazara çıxışını daha əlçatan edir. Azərbaycanda da startup nədir sualına cavab axtaran və öz biznesini qurmaq istəyən minlərlə gənc və investor üçün bir çox imkanlar mövcuddur. Bu imkanlardan ən vacibi isə startap şəhadətnaməsi və bu istiqamətdə fəaliyyət göstərən qurumların xüsusilə KOBİA, Enterprise Azerbaijan və Startup Azerbaijan kimi təşəbbüslərin təqdim etdiyi proqramlardır.
Əvvəlcə gəlin baxaq, startap nədir? Startap yüksək potensiala malik, sürətlə böyümək və geniş bazarlara çıxmaq qabiliyyəti olan innovativ biznes modelidir. Ənənəvi bizneslərdən fərqli olaraq, start-up business əsasən texnologiya, proqram təminatı, onlayn xidmətlər və ya digər sürətli miqyaslana bilən sahələrdə fəaliyyət göstərir. Bəzən isə “start-up or startup” formasında yazılan bu anlayış, bütün dünyada sahibkarlığın yeni simvoluna çevrilib.
Azərbaycanda startap şəhadətnaməsi əldə edən şəxslər bir sıra vergi güzəştlərindən, dövlət dəstəyi proqramlarından və investor cəlbi imkanlarından yararlana bilirlər. Məsələn, KOBİA qrant proqramları çərçivəsində təsdiq olunmuş investisiya layihələri dəstəklənir, bu isə startap sahibinə həm maliyyə, həm də hüquqi baxımdan dayanıqlılıq qazandırır. Eyni zamanda, Startap müsabiqəsi və Startup Azerbaijan layihələri vasitəsilə ideyanızı daha geniş auditoriyaya tanıtmaq, yerli və beynəlxalq investorlarla əlaqə qurmaq imkanı əldə edirsiniz.
Məlumdur ki, start-up drama və uğur hekayələri bu gün bir çox gəncə ilham verir. Lakin real həyatda start-up company qurmaq üçün yalnız ideya kifayət etmir düzgün planlaşdırma, güclü komanda və əlverişli biznes mühiti vacib rol oynayır. Azərbaycanda bu ehtiyacları qarşılamaq üçün KOBİA, Enterprise Azerbaijan, Startup Azerbaijan və Startup nədir platformaları kimi strukturlar fəaliyyət göstərir. Bu qurumların təqdim etdiyi startap şəhadətnaməsi, startap müsabiqəsi və digər təşəbbüslər artıq minlərlə sahibkarın həyatına təsir edib.
Eyni zamanda, start up website yaratmaq və bu sayədə ideyanızı daha geniş təqdim etmək bu günün zərurətinə çevrilib. Çünki beynəlxalq startap proqramlarına müraciət etmək üçün yaxşı hazırlanmış start-up business planı və onlayn mövcudluq vacibdir. Bu sahədə uğur qazanmaq istəyənlər üçün KOBİA qrant, investisiya layihələri, startap şəhadətnaməsi kimi imkanlar həm başlanğıc, həm də böyümə mərhələsində mühüm dəstək rolunu oynayır.
Qısaca desək, istər start-up or startup termini ilə tanış olan təcrübəli sahibkar, istərsə də ilk dəfə startup nədir sualını verən yeni başlayan biri olun bu proqramlar sizə ideyanızı reallığa çevirmək üçün konkret dəstək verir.
Startup Viza nədir?
Startup viza, innovativ ideyası olan sahibkarların müəyyən bir ölkədə biznes qurmasına və həmin ölkənin iqtisadiyyatına töhfə verməsinə imkan yaradan xüsusi viza növüdür. Bu viza proqramları adətən startap qurmaq istəyən, lakin hələ inkişaf mərhələsində olan şəxslərə yönəlib. Əsas məqsəd – texnologiya yönümlü və miqyaslana bilən bizneslərin ölkəyə cəlb olunmasıdır.
Startup viza proqramları bir çox inkişaf etmiş ölkələrdə mövcuddur – məsələn, Kanada Start-up Visa, UK Innovator Founder Visa, Estoniya Startup Visa, Litva Startup Visa və s. Bu proqramlar vasitəsilə siz həm start-up company yarada, həm də həmin ölkədə yaşamaq və işləmək hüququ əldə edə bilərsiniz.
Startup viza almaq üçün ümumiyyətlə aşağıdakı şərtlər tələb olunur:
- İnnovativ və kommersiya potensialı olan start-up business ideyası
- Müəyyən bir ölkənin tanınmış inkubasiya mərkəzi, investoru və ya dövlət orqanı tərəfindən dəstək məktubu
- Bəzi hallarda minimum maliyyə vəsaiti (startapınızı inkişaf etdirmək üçün)
Bu tip vizalar adətən həm sahibkara, həm də onun komandasına tətbiq oluna bilər. Bir çox hallarda, ailə üzvləriniz də sizinlə birgə həmin ölkəyə köçə və yaşaya bilir.
Startup viza yalnız sadə bir yaşayış icazəsi deyil. Bu, sizi beynəlxalq startap ekosisteminə daxil edən bir fürsətdir. Əgər siz artıq startap şəhadətnaməsi əldə etmisinizsə və ya KOBİA tərəfindən dəstəklənən bir layihəyə sahibsinizsə, bu vizaya müraciət etmə şansınız daha da artır.
Bəzi ölkələr isə startup vizasını daimi yaşayış icazəsinə və ya hətta vətəndaşlığa aparan bir yol kimi təqdim edir. Bu isə uzunmüddətli perspektivdə biznesinizi qlobal miqyasda qurmaq üçün əvəzsiz fürsətdir.
Əlbəttə! Aşağıda hər ölkə üzrə emojisiz, ətraflı və SEO dostu şəkildə genişləndirilmiş izahları təqdim edirəm. Bu mətn həm informativ, həm də Google axtarış sistemində yaxşı nəticə əldə etməyə uyğundur.
Ən Populyar Startap Vizaları (2025)
Əgər sizin start-up business ideyanız texnoloji və kommersiya baxımından yüksək potensiala malikdirsə və siz ona rəsmi inkubasiya dəstəyi axtarırsınızsa, Kanada Start-up Visa sizin üçün ideal seçimdir. Bu proqram startap şəhadətnaməsi və tanınmış investor və ya inkubator tərəfindən dəvət məktubu tələb edir. Eyni zamanda daimi yaşayış imkanı təqdim etməsi bu vizanı fərqləndirir.
Daha çevik və texnoloji inkişaf yönümlü ölkə axtarırsınızsa, Estoniya Startup Visa proqramı bu baxımdan öndə gəlir. Estoniya innovativ layihələri sürətlə qiymətləndirən və online müraciət sistemi ilə prosesləri sadələşdirən ölkədir. Əgər siz startap şəhadətnaməsi olan, lakin yüksək büdcəsi olmayan bir sahibkarsınızsa, bu proqram sizə görədir.
Az maliyyə tələb edən və daha çox mentor dəstəyi ilə startapınızı qurmaq istəyirsinizsə, Hollandiya Startup Vizesi ideal seçimdir. Burada sizinlə əməkdaşlıq edəcək rəsmi tanınmış mentor (facilitator) tapmaq kifayət edir. Əgər sizin üçün inkubasiya və ekosistemə daxil olmaq önəmlidirsə, Hollandiya bu baxımdan güclü alternativdir.
BƏƏ-də fəaliyyət göstərmək və vergi güzəştləri ilə texnologiya yönümlü ideyanızı reallaşdırmaq istəyirsinizsə, Golden Visa proqramı bu məqsədə xidmət edir. Bu proqram startapçılar və investisiya layihələri sahibləri üçün uzunmüddətli yaşayış və iş imkanları yaradır.
Əgər Avstraliyada fəaliyyət göstərmək və gələcəkdə daimi yaşamaq istəyirsinizsə, Business Innovation and Investment (Provisional) visa sizin üçündür. Bu viza daha çox əlavə maliyyə yatırımı və biznes təcrübəsi tələb edir, lakin əvəzində Avstraliya bazarına giriş imkanı verir.
Digər ölkələr – Litva, Çexiya, Almaniya, Fransa daha çox Avropa İttifaqına giriş, şengen zonasında fəaliyyət, dövlət dəstəyi və qrantlar ilə seçilir. Məsələn, Litva Startap Vizası çevik müraciət sistemi və texnoloji inkişaf üçün geniş imkanlar təqdim edir. Fransa və Almaniya isə artıq uğur qazanmış start-up company sahibləri üçün yüksək səviyyəli maliyyə dəstəyi təklif edir.
Əgər siz qlobal bazara çıxmaq, Start-up drama deyil, real uğur yaşamaq istəyirsinizsə, ehtiyaclarınıza və planlarınıza uyğun olan viza proqramını seçməyiniz vacibdir. Bu seçimdə KOBİA, Enterprise Azerbaijan, KOBİA qrant imkanları və Startap müsabiqəsi təcrübəniz sizə üstünlük verə bilər. Eyni zamanda, özünüzə uyğun startup website quraraq beynəlxalq səviyyədə görünürlüyünüzü də artırmalısınız.
Çexiya: Startap vizası proqramı daha yeni tətbiq olunur. Əsasən texnologiya yönümlü layihələrə üstünlük verilir.
Almaniya: Berlin və Münhen kimi şəhərlər start-up company qurmaq üçün Avropanın ən aktiv bölgələrindəndir. İnkubator dəstəyi və dövlət fondları mövcuddur.
Fransa: French Tech proqramı vasitəsilə Fransa hökuməti startapları cəlb edir. Bu proqram investor cəlbi və inkubasiya üçün ideal platformadır.
Kanada Start-up Visa Program
Kanada startap vizası proqramı texnologiya və innovasiya yönümlü biznes ideyaları olan sahibkarlar üçün nəzərdə tutulub. Bu viza proqramı vasitəsilə daimi yaşayış icazəsi əldə etmək mümkündür.
Əsas tələblər:
- Biznes ideyanız innovativ olmalı və Kanadada yeni iş yerləri yaratmaq potensialına malik olmalıdır.
- Sizə Kanadanın akkreditə olunmuş təşkilatlarından biri – angel investor, venture capital fondu və ya inkubasiya mərkəzi tərəfindən dəstək məktubu təqdim edilməlidir.
- Dil biliyi sübutu tələb olunur (CLB 5 səviyyəsində ingilis və ya fransız dili).
- Minimum maliyyə vəsaiti tələb olunur – bu, ailə üzvlərinin sayına əsasən dəyişir.
Üstünlüklər:
- Daimi yaşayış icazəsi ilə başlamaq imkanı.
- Kanada bazarında iş qurmaq və vergi güzəştlərindən yararlanmaq.
- Ailə üzvlərinin də daxil olduğu geniş imkanlar paketi.
UK Innovator Founder Visa
Böyük Britaniyanın təqdim etdiyi Innovator Founder Visa, əvvəlki Start-up və Innovator vizalarının birləşdirilmiş formasıdır. Bu proqram, biznes ideyası innovativ, miqyaslana bilən və orijinal olan şəxslər üçün əlverişlidir.
Əsas tələblər:
- Biznes ideyanız innovativ və yeni olmalı, İngiltərə bazarında özünü doğrultma potensialı daşımalıdır.
- Akkreditə olunmuş təşkilatlardan biri tərəfindən ideyanız endorsement (dəstək) məktubu ilə təsdiqlənməlidir.
- Dil bilikləri sübutu və minimum maliyyə vəsaiti tələb olunur (əgər ölkədə artıq yaşamırsınızsa).
Üstünlüklər:
- 3 il müddətinə verilən viza, sonradan daimi yaşayış hüququna keçmək imkanı.
- Minimum investisiya məbləği tələbi yoxdur (əvvəlki versiyalardan fərqli olaraq).
- Ailə üzvləri də vizaya daxil edilə bilər.
Estoniya Startup Visa
Estoniya, texnologiya yönümlü və miqyaslana bilən startap ideyaları üçün Avropada ən əlçatan ölkələrdən biridir. Bu viza proqramı həm fərdi sahibkarlar, həm də komanda halında müraciət edənlər üçün nəzərdə tutulub.
Əsas tələblər:
- İnnovativ və texnoloji əsaslı bir biznes ideyanız olmalıdır.
- Estoniya Startup Komitəsinə onlayn müraciət etməlisiniz.
- Biznes planınız aydın şəkildə təqdim olunmalı və təsdiqlənməlidir.
- Əgər ideyanız təsdiqlənərsə, 12 aylıq viza verilir və bu müddət uzadıla bilər.
Üstünlüklər:
- Şengen zonasında sərbəst hərəkət imkanı.
- Aşağı korporativ vergi dərəcələri və rəqəmsallaşmış dövlət sistemi.
- Sadə və sürətli müraciət prosesi.
Hollandiya Startup Vizesi
Hollandiya hökuməti, startap viza proqramı vasitəsilə yenilikçi ideyası olan sahibkarları ölkəyə cəlb edir. Bu proqram sizə 1 illik viza verir və bu müddət ərzində layihənizi həyata keçirmək üçün dövlət dəstəyi təklif olunur.
Əsas tələblər:
- "Facilitator" adlandırılan rəsmi mentor və ya inkubatorla əməkdaşlıq etməlisiniz.
- İdeyanız innovativ və yerli bazar üçün yeni olmalıdır.
- Biznes plan, fəaliyyət istiqaməti və inkişaf strategiyası təqdim olunmalıdır.
- Minimum yaşayış xərclərini qarşılamaq üçün maliyyə vəsaiti olmalıdır.
Üstünlüklər:
- Yüksək səviyyəli iş mühiti və texnoloji infrastruktur.
- İldə bir dəfə viza yenilənə bilər, sonradan uzunmüddətli yaşayış hüququna çevrilə bilər.
- İngilis dilində xidmətlərin geniş mövcudluğu.
BƏƏ Golden Visa (Startapçılar üçün)
Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri (BƏƏ) tərəfindən təqdim edilən Golden Visa proqramı, yüksək ixtisaslı peşəkarlar, investorlar və startap sahibləri üçün nəzərdə tutulub.
Əsas tələblər:
- Startap layihəniz BƏƏ hökuməti və ya tanınmış innovasiya mərkəzləri tərəfindən təsdiqlənməlidir.
- İnnovativ məhsul və ya xidmət təklif etməlisiniz.
- Məlumatların doğruluğu üçün biznes qeydiyyatı və gələcək planlar təqdim olunmalıdır.
Üstünlüklər:
- 5 ildən 10 ilədək vizalar.
- Ailə üzvləri də vizaya daxil edilə bilər.
- Vergi azadlığı və yüksək səviyyəli iş infrastrukturu.
Avstraliya Business Innovation and Investment (Provisional) Visa
Avstraliya tərəfindən təqdim olunan bu proqram startap ideyası olan sahibkarlar üçün çoxşaxəli bir imkan yaradır. Viza bir neçə axın üzrə təqdim edilir – business innovation stream, investor stream və s.
Əsas tələblər:
- Əvvəlki biznes təcrübəniz və uğurlarınız göstərilməlidir.
- Maliyyə resursları sübut olunmalıdır (müxtəlif stream-lərə görə dəyişir).
- Biznes plan təqdim edilməli və Avstraliya iqtisadiyyatına töhfə verəcəyi göstərilməlidir.
Üstünlüklər:
- 4 ilə qədər müddət üçün viza verilir, sonradan daimi yaşayış icazəsinə keçmək mümkündür.
- Avstraliya bazarında fəaliyyət göstərmək və genişləndirmək üçün imkanlar.
- Ailə üzvlərinin daxil edilməsi və təhsil imkanlarından yararlanmaq.
Litva Startup Visa
Litva, texnologiya yönümlü startaplar üçün Baltikyanı ölkələr arasında ən çevik viza proqramını təklif edir.
Əsas tələblər:
- Texnoloji əsaslı və innovativ biznes ideyası.
- Litvada akkreditə olunmuş inkubator və ya texnoparka müraciət və təqdimat.
- Startap ideyasının miqyaslanma potensialı və yerli iqtisadiyyata töhfəsi.
Üstünlüklər:
- Viza prosesi onlayn şəkildə və qısa müddətdə həyata keçirilir.
- Şengen zonasına çıxış.
- Vergi təşviqləri və dövlət dəstəyi proqramları.